Pasolini in sardu (A. Altana)
15.06.2014
Di antonalta
In su 1962 pagu apoi de sa morte de Marilyn Monroe,
Pasolini li dedicheit una poesia.
Custa at s'andamentu de unu mutu malinconicu chin
una retrogada a su mundu, cruele, chi defraudat s'atrice
de sa sua bellesa insinzende-bi-la: " Tue sorrighedda
minore,/ e s'anima tua de fiza de zente minore,/ no at mai
ischidu de l'aer,/ prite tando non diat esser bistada bellesa."
Innossentzia, pobertade, una vida chi non si mantenet
subra un'immagine ma est, comente chi podiat
cunsumare-si in su simplitze atu de su sou capitare
rifletidu. Marilyn nde ogat a Pasolini su mundu sou: est
una cara chi at sa mantesi veridade de cusso amados tra
mindigos de colore, de sas zingheras, de sas fizas de
butegajos. Custa est sa bellesa pro Pasolini.
Ma Marilyn e su sou "piuer de oro" gia tando no
esistian pius. Riduida a merce e cunsumida, su poeta
bidet in su ochire-si de manu sua, una indovinadura:
"Ses tue sa prima acudd'ala de sas portas de su mundu/
abbandonadu a su destinu sou de morte." Pasolini non
pianghet e pro custu non connoschet liberascione,
s'impudat e si disperat.
Tota s'idea sua de su bellu est intregada a su tonu de
su ripessu chena ischire pro custu ne de oe ne de cras,
est gia una cosa morta. Ma innoghe sa morte no est
cussa chi si narat riferida a sos mortales, a nois omines
chi sighimus cussu cursu pro su cale si naschet, si
diventat e si morit. Innoghe sa morte est calchi cosa
possibilmente pius radicale, prite regualdat su chi no
est mai naschidu. Sa Marilyn chi in sa poesia "curret
aissegus de sos frades pius mannos" est su bisu de una
bijone, no at mai apidu sa realidade sua, est
s'idealizascione de calchi cosa chi gia dae sempre
biviat in su mundu isàpidu e ferotze. Pro custu su dramma
sou fit piusaprestu propriu cussu de no esser mai istada
innossente comente neuna zinghera e neuna fiza de butegaju.
Custa poesia, coglida in s'editzione cumpleta tra sas
"poesias disperdidas," est esemplare in misura de sa cale
nos permitit de che giugher in primu pianu una semida
carateristica de s'obera de pasolini.
Marilyn
Libera traduiscione de sa poesia de P. P. Pasolini.
De mund'antigu e de venturu bisu
fit romasiza solu sa bellesa,
e tue pòbera sorre in minoresa,
chircas de currer fatu frades mannos
pro lis istrochet paris, tunciu e risu,
ti fin ajudu solu pagos annos.
Cussa bellesa in dossu aias umile,
anima, fiza de zente minore,
chi mai at ischidu, fis fiore,
si no, non fis bistada gai donosa.
Su mundu t'at frunidu tal'istile
e furadu t'at parte geniosa.
De cuddu timorosu mundu antigu,
de cuddu timorosu benidore
de grascia resteit solu su colore
e che surrisu ti l'as giuta fatu
ubbidende cun lagrimas a brigu,
istrinas a s'anzenu briu atatu
pro lis pedire lastima! Asie
che l'as surzida sa parte fadada,
imberghida che paza indeorada
dae s'antiga ratza testimonza,
chi tant'atzuda est benzend'a tie
restende cun bellesa chen'irgonza
e referrer che sorre, titas nidas
e bentrighedda asie disposta, nuda.
Pro custu fit bellesa, fis atzuda
che bajaneddas de su mundu nou...
fizas de butegajos, inganidas
de ch'essire inchidoras dae s'ou
pro Miami, pro Londra. S'est imberta
che palumba de oro. L'insinzeit
su mundu a tie, e ne pius isteit
tale bellesa, ca atera nd'asa.
Ma tue sigheis a esser inesperta,
maca che deris, cruele che crasa.
E tra te e bellesa chi furadu
t'at su podere, como si b'est postu
machine de su oje pius tostu.
Ma ti l'as giuta sempre fatu tou,
frecuente cuntenta b'as misciadu
tra briu betzu, lagrimare nou
a s'iscarada pro passiva bida
e indetzente pro ubbidientzia.
Che p'alumba de oro sa presentzia
campeit cun bellesas de s'antigu,
bramada dae su cras, ma possedida
dae su presente che peus nemigu.
Como sos frades mannos, gia fit ora,
si oltant e acabbant sos giobitos
de sos giogos insoro maleitos
e bessin gai, dae insoro apentos
pedende-si: "Possibile chi ancora
sa Marilyn minore, cun trabentos
no apat insinzadu sa rujada?
Como t'est vanu totu su chi naras,
pobera e sola cun su risu in laras,
prima de cuddos mundos de sa sorte
fora dae sa porta signalada,
abbandonadu in filos de sa morte.
Condividi post
Per essere informato degli ultimi articoli, iscriviti: