Overblog
Edit post Segui questo blog Administration + Create my blog

s'amigu de totu sos sardos chi cheren mezorare sa limba, iscriende su chi capitada e dende cunsizos bonos

Boidu, chei su coro meu (Sara Firinu)

 

        PRIMO PREMIO

53° "PREMIO OZIERI" di Letteratura Sarda 2011 SEZIONE PROSA "ANGELO DETTORI

Unu contu torradu in tertzinas dae Antoni Altana

 Prima parte

Diadora, acabbadu aiat tando

de passare s'istratz'in su pamentu,

e isetende fit ch'abbentet, cando

 

 si mi gireit a boghes e chimentu,

ca fia passada prim'e asciutare.

Lint'e pintu deviat che arghentu

 

preparare pro cando deen torrare

sos mazores de domo. Ca mammai

la pagat pro chi devet ispijare.

 

E non solu pro domo, ma fit gai

pur'in su biver. Bene e ordinadu,

ma a l'esser bastante, guasi mai.

 

Deo fia pitzinnedda e tzeltu, dadu

non aia tale pesu a calchi raglia

chi aret postu  mare buliadu,

 

pro mi timire de mamma s'iscaglia.

Ma Diadora l'ischit; gai mi brigat,

ca issa puru supoltat e caglia'.

 

Mesora prima onzi die s'isbrigat

dae su trabagliu, prima d'enner babbu,

ma sempre fora, sos impreos los pigat.

 

Nomada dutoressa de afabbu,

trabagliaiat in sa idda afaca;

connota pro bravur'e pro su grabbu.

 

Tot'in bidda, pro cantu fit istraca

aian sempre de fagher preguntas

dae sas cales est raru chi s'istaca'.

 

Babbu fit mere in telas trapuntas

ca fit padronu de una traperia,

ma sas alas de mere fin pertuntas

 

in domo, si bi fit sa signoria.

A chena, sempre fimus tot'umpare,

manos netas e totu in giusta ghia  

 

e nudda si deviat cambiare.

Totu custu pro me fit malumore,

tristuras e impedu a faeddare,

 

intendia de frases su brujore

e forchetas chi timen sos piatos

ca diligos che pinzos de valore.

 

E mai m'enian sos modos adatos

pro narrer deo puru calchi cosa,

ca pro issos, machines e secatos.

 

Asi fia o minore o fia troposa.

 "T'apo nadu, a destra lea s'orteddu 

a manca, forcheta. Iite legosa!

 

Ma cando t'intrat in cussu cherveddu?

A boltas non mi pares fiza nostra!"

E custu fit continu su melmeddu

 

in cussos sutzos de prima colostra.

Su peus però fit chi non cumprendia

arrejonadas de s'insoro giostra

 

in una limba chi odiaia

e manu manu passende sos annos,

pius pagu a cumprender mi ponia.

 

Tantu chi dae minore, sos ingannos

impitaia pro non manigare,

imbentende malores e afannos,

 

chi creschende enian a peorare,

istringhende-mi entre chin su coro.

Deo fia naschìda pro isbagliare,

 

pro non cumprender, e a conch'insoro

non nde faghia mai una giusta.

In pratica, de sinnu pintu in oro

 

chi mammai nde fit continu infusta,

a mie non nd'eniat un'utiu,

e a lu rimarcare sinde gusta'.

 

Intantu a sas bambolas, s'adiu

aia gia dadu, e ismentigadas,

a su sostre, Diadora deit s'imbiu.

 

Mamma bi las aiat intregadas,

nende: " At undigh'annos oramai

e devet aer istudios non giogadas,

 

 

ca su venturu non est tai-tai...!"

Pro cantu, benidore maleitu,

a undigh'annos non tremia gai.

 

Cheria de piciochedda caldu e fritu

e manigare cando non fit ora,

non solu aspras regulas d'atritu.

 

A bortas pianghia e Diadora

s'acurtziaiat pro mi cunfortare

nende-mi: "Mira, cussu chi t'implora'

 

est pro ti fagher manna diventare,

paris cument'est diventada issa!"

Ma deo non fia manna, e copiare

 

sos modos suos , non fit mia promissa.

Una note, chenende, dein tocada

a gianna nostra cun colpada ispissa;

 

Fit sa ighina tot'assuocnada,

ca Antonia sa fiza a frebba alta

non si reiat in pè e suerada

 

pilu pilu a tremida ispalta.

"Mi como como gia so acabbende,

leo sa buscia e benz'in cualta!"

 

In unu sinnu ch'esseit currende.

Sempre pronta a su bisonz'anzenu,

ischende dare su chi fin pedende.

 

Diadora aiat rejon'a pienu,

nende chi fit una femina manna.

Babbu puru b'andeit; pro me amenu

 

resteit su logu cando tanchein gianna.

Ca finalmente dae sa manna mesa;

minde pesei tetera che canna

 

e non chelfende de chena s'intesa,

in s'algia ch'imbolei sa parte mia

e in su letu mi che so distesa.

 

A cabidale istrintu, onzi sonia

tanchei a orijas cussu sero;

ma non basteit, prite l'intendia

 

 

chi tzeltu non s'aiat dadu zero,

ca fit cuntenta de sa proa fata.

Sa die infatu, deo puru, ispero

 

de fagher pasca e ballos in piata,

ca leei sos votos pius bellos

e lassei sa mastra sodisfata.

 

Mammai fit in domo, e chen'amellos

currei pro li mustrare tal'impresa,

pro canta aiat ateros orpellos.

 

A su cale non deit meda tratesa,

nende -mi frita: "Su dovere tou

as fatu ebbia; como l'as cumpresa?"

 

E che ficcheit donz'oju cantu s'ou 

intro cussos iscritos de meighinas,

ismentighende a mie cun su prou.

 

Furriei palas, e sas iscalinas

alcei currende e seghend'a cantos,

paginas, votos, isperas mischinas

 

in cussu letu infustu de piantos

cun sa bambola mia preferida,

chi Diadora in cussos afrantos

 

a s'acua de mamma l'at batida.

S'abbratzu chin sa bambola, ponzeit 

a crujare unu pagu sa ferida,

 

ma velenos de pibera m'ateit,

chi leei s'olteddu, e sa tiaza

de s'aposentu nostru la pagheit.

 

Poi abbelzei porteta maza maza

e iscriei in sa parte interna,

(non apo mama), suta pinghei paza

 

chin una rughe, e in sa caverna

fuei tra carralzos in ammassu

pro prosighire lagrimad'eterna.

 

"Sa chen'est pronta, lestra, fal'a bassu,

l'ischis chis chi non devimus isetare

nois, pro sas cosas tuas! Move passu!"

 

 

Asi m'abboigheit pro manigare,

ma non falei; nemmancu s'incrasa.

Cussa mesa de meres, triulare

 

faghet puru sentidos pasa pasa.

Una olta pigad'est babbu puru

nende: "Ajò chin nois, intesu m'asa?"

 

Li rispondei tando a murru duru:

"Gia falo, cando acabbo s'iscritura."

Fia calada cando gia iscuru,

 

aian acabbadu; e soddu e cura

fit chistione  insoro fac'a fogu,

e de me non idein mancu fregura.

 

Tand'abelzei mobil'e isfogu

e manighei su ch'apo agatadu,

finas a non b'aer pius logu.

 

Andei in bagnu e m'apo tzaccadu

tando, duos poddighes in bula

finas a benner totu isboidadu.

 

Issos paschende sa mantess'istula

a cosas vanas non daian importu.

Lis fio passada a chizos che sula,

 

ma non mirein mancu a oju tortu,

tantu fit mannu s'interessu misciu.

S'istudiu pro iscuja, d'acunortu

 

m'isteit fintzas a leare fisciu

de manigar'umpare raramente,

ma de istudiare suta frisciu. 

 

De diventare femina potente

aia detzisu, giustu che a issa;

solu pro una olta esser lughente

 

e mustrare s'orgogliu a lughe fissa.

Mammai, sas primas botas rosigheit

ca non faghia su chi si fit promissa,

 

ma poi s'abitudine leeit

e non si dispiaghiat chi ponia

in conca libbros, comente brameit.

 

 

Ma puru su velenu bufaia

mentres fia chitendemi su mundu.

Su frigoriferu gia lu lassaia

 

onzi die pius boidu e, pius profundu

fit su poddigh'in  bula pro catzare.

Essiat dae cheas tundu tundu

 

onz'oju chi pariat fatu 'e fogu,

ma paret chi de me pagu s'abizan.

Asie cussu fisciu eniat a giogu;

 

pius papaia gai e pius isfizan

sos nelvios, pienende boida vida

e pius fin sas fortzas chi s'ispizan.

 

Creo chi mai mi fio piaghìda

e mai intendei cumplimentos;

Ma cos'e macos... cando mi so ida

 

ene in s'ispiju, mi torrein alentos

e mi so cuntentada de piusu,

chi m'idia che mamma in sos momentos.

 

Ma non aia fatu contu susu

a cussa gherra chi fio fatende

solu pro aer contr'a mie s'abbusu.

 

Fio sempre pius debile, e pesende

dae su letu, m'intendia istraca,

chi mi ponia setzida drommende.

 

Fit comintzende a ruer sa barraca,

andende a iscola, die si e no,

trascurende amigas e che maca

 

fio tra bagnu e letu chena pro,

ojos serrados a dies intreas

chena ischire pius su chi so.

 

Istogomo ufiadu cun peleas,

a pilos lascos e rugas de giaja;

ma pro cantu podian esser feas,

 

Torna alla home
Condividi post
Repost0
Per essere informato degli ultimi articoli, iscriviti:
Commenta il post