s'amigu de totu sos sardos chi cheren mezorare sa limba, iscriende su chi capitada e dende cunsizos bonos
Duas cositas pro narrer sa mia
ammirascione pro cantu as iscritu.
Non est pro nois solu insinzu ebbia
ma ijone de deris cun s'inditu
de si godire alta poesia
puru cuddos de cras chi sun apitu
a leare dae te bases a prou
pro nd'aer limba un'alidu nou.(Altana)
Giuanne Fiore est naschidu a Itiri in su 1935. Sas orizines de massaju ana apidu parte manna in s’achivire sas connoschentzias limbisticas de su sardu e in su mezoru da sas proprias isperientzias umanas chi si refletin fortemente in su brotare poeticu.
Birde sa tanca mia! ‘Irde sa tanca
ìnnida 1 e manna e pàsida in sos littos.
Brincan tottue attattos mannalittos. 2
Un’iscaccàgliu 3 ‘e pappàiles rujos...
Curride! Oddeu! Allummados restujos
in-d un’isprammu4 ‘e chijìna bianca.
Birde su coro ‘e sas chimas attesu
ue s’élighe trìnnigat 5 e riet.
E chena pasu in sas olias friet
sa chìgula 6 arrughida 7 a sole altu...
Nudas rughes nieddas in su saltu
mudu pedrale in-d un’inferru atzesu.
Birdes sas undas largas in s’istiu
lìmpias e chietas ninna-ninna.
A chenadorzu 8 sa chedda 9 pitzinna
atzendet s’ ‘adde de ‘oghes e sonos...
Disisperados mùilos 10 che tronos
falan subra sa braja fintz’a riu.
Ma como iscùltami! Istranzos de fora
e isterzeris 11 pàschidos inoghe
suore e samben e ispera e boghe
pro ti render isciau 12 ti ch’han suttu.
E han sas linnas che faddija 13 alluttu
pro tempos e tempòrios... E ancora.
Iscùltami ‘e nou. E non ses tue
Probàina 14 ‘e custa terra beneitta,
tue ch’has bidu sa carena fritta
e frade tou in sa chijina calda
fizu de cust’antiga terra salda
ch’indonu15 pedit lùttios 16 a sa nue?!
E duncas beni. In punta ‘e sa calanca 17
su chercu isparghet bélidos de fogu.
Pèsadi che ispada in dogni logu
e ondra 18 sias e fidele amparu. 19
Millu torra su sole addae giaru!
Birde sa tanca mia! ’Irde sa tanca.
____________________________
1 ìnnidu - integro, intatto.
2 mannalittu/os - animale (agnello, mucca, capra) allevato in casa con molta amorevolezza.
3 iscaccàgliu - scroscio, effetto sonoro fragoroso.
4 isprammu - spavento molto forte.
5 trìnnigat, trinnigare - scuotere leggermente.
6 chìgula - cicala.
7 arrughida - rauca, roca.
8 a chenadorzu - l’ora in cui, in particolare d’estate, il gregge, verso il tramonto, viene portato al pascolo.
9 chedda - qui, piccolo gruppo di animali.
10 mùilu/os - mugghio, grido.
11 isterzeri/s - espressione sprezzante verso chi si asservisce a poteri e interessi estranei alla propria terra.
12 isciau - schiavo.
13 faddija - qui, focolare, “cenere accesa e viva”.
14 probàina - propaggine.
15 indonu - invano.
16 lùttiu/os - goccia, stilla.
17 calanca - dirupo, voragine.
18 ondra - qui, difesa, tutela.
19 amparu - riparo, sostegno, protezione.
Premio Speciale della Giuria al Logudoro di Ozieri, 1990